Հիրիկ կամ զամբեղ (լատ.՝ Iris), հիրիկազգիների ընտանիքի բազմամյա, կոճղարմատավոր խոտաբույսերի ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունի բարձրությունը 10-35 սմ է։ Տերևները թրաձև են, երկար, ծաղիկները՝ կապույտ, մանուշակագույն, սպիտակ կամ դեղին։ Պտուղը տուփիկ է։ Բոլոր տեսակների մոտ տերևները թրաձև են, երկար։ Ծաղիկները խոշոր են, մեկական, մանո...
Արնիկա, (լատ.՝ Arctous) փոքր տեսակ, պատկանում է ծաղկավոր բույսերի (Ericaceae) ընտանիքին։ Տարածված է հյուսիսային շրջաններում Եվրոպայում, Ասիայում և Հյուսիսային Ամերիկայում։ Այս տեսակ ըստ որոշ հեղինակների ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն ընդգրկված է Արչահատիկ (Arctostaphylos Adans) տեսակի մեջ:
Կենսաբանական նկարագիրԹփերը թափող կամ սո...
Սառնենի , (լատ.՝ Mesembrianthemum) պատկանում է թնաձրատերևազգիների (Crassulaceae-Alzoaceae) ընտանիքին։
Կենսաբանական նկարագիրՄշակության մեջ տարածված են բազմաթիվ տեսակներ։ M.cordifolium fol. var. Hort.-ը փռվող է, գետնի վրա տարածվող ճյուղերով, որոնք կրում են սրտաձև, նուրբ դեղին, սպիտակագույն մսոտ տերևներ։ Բույսը արագաճ է, բարձրությ...
Օձաբույս (լատ.՝ Aspidistra), պատկանում է շուշանազգիների (Liliaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Ճապոնիան և Չինաստանն է։
Կենսաբանական նկարագիրԿարծեք թե չոր օդը, փոշին, կիսաստվերը, անկանոն ջրելը, կամ ուժեղ տաքությունն ու ցուրտը այս բույսի վրա բոլորովին չեն ազդում։ Մշակության մեջ հատկապես հաճախ հանդիպում է A.elatior Blume տեսակը, որի տեր...
Մոմաբաղեղ (Հոյա) (լատ.՝ Hoya), պատկանում է թունաթափազգիների (Asclepiadaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Հնդկաստանը և Չինաստանն է։
Կենսաբանական նկարագիրՍենյակային, մագլցող բույսերից մեկն է։ Տերևները մսոտ են ու հաստ։ Աստղաձև, վարդագույն, բուրավետ ծաղիկները, որոնք հովանոցաձև դասավորված են ծաղկակոթունի վրա, չափազանց գեղեցիկ են և կարծես մ...
Սանսեվյերա (լատ.՝ Sanseviera), պատկանում է շուշանազգիների (Liliaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Արևադարձային Ասիան է և Աֆրիկան։
Կենսաբանական նկարագիրՄշտադալար կոճղարմատավոր բույս է, գետնատարած սողացող ցողուններով։ Տերևները արմատամերձ են կաշեկերպ և խայտաբղետ, բավական ամուր են և ուղիղ կանգնած։ Ծաղիկները նստած են երկար ծաղկակոթունների ...
Փշաքեղ (լատ.՝ Limonium), արճճախոտազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի կամ փայտացող տերևածածկ ճյուղերով կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 300 տեսակ, տեսակ։
Հայաստանի Հանրապետությունում՝ 2(3) տեսակ, տարածված է Արարատյան գոգավորությունում և նախալեռնային շրջաններում, աճում է աղուտ հողերում, գետահովիտներում (850-1400 մ բարձրություններո...
Լավաթերա եռամսյա (Lavatera trimestris), միամյա ծաղկադեկորատիվ բույս։ Բարձրությունը հասնում է 1 մետրի։ Ծաղիկները սպիտակ են կամ վարդագույն։ Պատկանում է տուղտազգիների ընտանիքին։ Տերևները կոթունավոր են, հերթադիր, անկյունավոր-սրտանման, ատամնաեզր։ Հայրենիքը Իսպանիան է։ Ծաղկում է հուլիսից մինչև սեպտեմբեր։ Ունի ցածրաճ այլատեսակ, որի ծաղ...
Գլոքսինիա (լատ.՝ Gloxinia), պատկանում է գեսներայինների (Gesneriaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը արևադարձային Ամերիկան է։
Կենսաբանական նկարագիր
Այս ընտանիքին պատկանող դեկորատիվ բույսերի մեջ բոլորի կողմից սիրվածը գլոքսինիան է (G.hybrida Hort.), որի գեղեցիկ, բարձր դեկորատիվ սորտերը մշակության մեջ հանդիպում են ամենուրեք։ Թավշակերպ տերև...
Ողկուզակ (լատ.՝ Dictamnus), խնդակ, խանթեփար, հացենյակ, դեղուկ, սատապազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 6 (այլ տվյալներով՝ 2) տեսակ։
Հայաստանում
Բուսաբանական նկարազարդումը «Deutschlands Flora in Abbildungen» գրքից, 1796Հայաստանի Հանրապետությունում՝ 1 տեսակ՝ Ողկուզակ կովկասյան (D. caucasicus)։...
Արնիկա , (լատ.՝ Árnica) բազմամյա դեղաբույս է, պատկանում է արևածաղիկների (Asteraceae) ընտանիքին։ Հայտնի է հիմնականում Հյուսիսային Ամերիկայում, Հայաստանի տարածքում, Ռուսաստանի և հարևան երկրներում։ Հայտնի է 8 տեսակ։
ՊատմությունՈւնի անվան ծագման երկու տարբերակները։ Ըստ առաջին վարկածի, այն է՝ կոչվում դիոսկորիդես Arnica (հունգ...
Նվիկ (լատ.՝ Arum), նվիկազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 25 տեսակ։
Կենսաբանական նկարագիր
Արմատը պալարանման է կամ հորիզոնական գլանաձև։ Տերևները ծոցավոր են և կոթունավոր, նետաձև կամ աղեղնաձև։ Ծաղկակիր ցողունը մերկ է։ Ծաղկաբույլը պատյանով ծածկված կողր է, ծաղիկները՝ միասեռ։ Ծաղկում է մայիս-հունիսին։ Պտուղը հ...
Սետկրեասեա (լատ.՝ Setcreasea), պատկանում է կոմմելինազգիների (Commelinaceae) ընտանիքին։
Կենսաբանական նկարագիր
Սետկրեասեան (S.purpurea) մեր պայմաններում մշակվում է որպես սենյակային բույս, սակայն շատ լավ աճում, զարգանում է ծաղկային ձևավորումներում, արևի ուղիղ ճառագայթների տակ։ Իր տեսքով շատ նման է տրադեսկանցիային, դրան երբեմն անվ...
Սրճենի (լատիներեն` Coffea), տորոնազգիների ընտանիքի մշտադալար ծառերի և թփերի ցեղ։ Հայտնի է սրճենու մոտ 50 տեսակ՝ տարածված Աֆրիկայի և Ասիայի արևադարձային և մերձարևադարձային շրջաններում։ Մշակվում է 4-5 տեսակ։ Ամենատարածվածը արաբական սրճենին է, որից ստացվում է ամենաբարձրորակ սուրճը։
Արաբական սրճենին մինչև 8-10 մ բարձրությամբ, հորիզ...
Շքանարգիզ (Հիպեաստրում) (լատ.՝ Amaryllis (Hippeastrum)),պատկանում է շքանարգիզների (Amaryllidaceae) ընտանիքին:
ՊատմությունԱմարիլիսը մի գեղեցկուհի հովվուհու անունն է, որը երկու հազար տարի առաջ նկարագրված է հույն բանաստեղծ Թեոկրիտի հովվերգություններում։ Ամարիլիս անվան տակ հայտնի են շքանարգիզներ (Amaryllis) և Հիպեաստրում (Hippeastr...
Գայլլարդիա (լատ.՝ Gaillardia), բարդածաղկավորների (լատ.՝ Compositae կամ Asteráceae) ընտանիքի ցեղ: Տարածվել է Հարավային և Հյուսիսային Ամերիկաներից: Չորադիմացկուն բազմամյա կամ միամյա բույս է: Ծաղկային այս ցեղն իր անունն ստացել է ի պատիվ 18-րդ դարի ֆրանսիացի դատավոր Գիլարդ դե Չարենտոնեուի (Gaillard de Charentonneau):
Դեկորատ...
Մարգացնծու (լատ.՝ Peucedanum), երիցանուկ, կորդվախունկ, երիցու աղցան, նեխուրազգիների (հովանոցավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 120 տեսակ։
Կենսաբանական նկարագիր
Արմատը հաստացած է։ Ցողունի բարձրությունը 40-150 սմ է։ Տերևները հերթադիր են, փետրաձև կտրտված, ներքևինները՝ կոթունավոր, վերևինները՝ նստադիր։ Ծաղկաբ...
Երկրաչափեր (լատ.՝ Geometridae), մթնշաղային և գիշերային թիթեռների ընտանիք։
Մարմնի կառուցվածքԹևերի բացվածքը 3-4 սմ է, խոշոր տեսակներինը՝ մինչն 8 սմ։ Թրթուրները մոխրագույն են կամ կանաչավուն, փորիկի Կոկռոշենու երկաչափ 7-րդ և 9-րդ հատվածևերում ունեն 2 զույգ ոտիկներ և քայլում են մարմինը պայտաձև ծալելով, կարծես «երկիրը չափելով&r...
Ռուդբեկիա , (լատ.՝ Rudbeckia ) պատկանում է բարդածաղկավորների ընտանիքին։ Հայրենիքը Հյուսիսային Ամերիկան է:
Կենսաբանական նկարագիրՄշակության մեջ միամյա ռուդբեկիաներից բացի, հանդիպում են նաև բազմամյա տեսակներ, որոնցից այստեղ կնշենք միայն մի քանիսը։ Կտրտված տերևավոր ռուդբեկիայի (R.lacininiata fl.pl) բարձրությունը հասնում է 2-2,5 մ-ի...
Արծվամագիլ, ջրընկալ, ջրահավաք, արծվակտուց (լատ.՝ Aquilegia), հրանունկազգիների (գորտնուկազգիների) ընտանիքին պատկանող բույսերի ցեղ։ Հայտնի է արծվամագիլի 101(այլ տվյալներով՝ 75) տեսակ։
Մշակության մեջ հայտնի է մոտ 35 տեսակ:
Կենսաբանական նկարագիրԲազմամյա խոտաբույսեր են, տերևները բարդ, եռակի փետրաբաժան են, խոր կտրտված, կապտականաչավո...
