Քարխոտ. ՀՀ Բույսեր

Քարխոտ (լատ.՝ Symphytum), զոտուկ, թորթ, ափնիք, հայվազ, գաղտրիկազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 20 (այլ տվյալներով՝ 30) տեսակ։

ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝

• կովկասյան քարխոտ (Symphytum caucasicum),
• կոշտ քարխոտ (Symphytum asperum)
• հայաստանյան քարխոտ (Symphytum hajastanum)։

Տարածում
Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում (ստորինից մինչև վերին լեռն, գոտի)։ Աճում է անտառներում, գետերի, լճերի, առվակների ափերին, խոնավ վայրերում, մարգագետիններում և այլն։

Պտուղն ընկուզիկ է։ Հայաստանյան քարխոտը բնաշխարհիկ է. հանդիպում է Գեղարքունիքի (Մարտունի) և Կոտայքի (Ազատ գետի ավազան) մարզերում։

Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը ճյուղավորվող է՝ ծածկված փափուկ կամ կոշտ մազմզուկներով, բարձրությունը՝ 40-200 սմ։ Տերևները հերթադիր են, սրտաձև-կլորավուն, ձվաձև կամ երկարավուն։ Ծաղկաբույլը ոլորք է կամ հուրանանման, ծաղիկները՝ կապույտ կամ դեղին։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղն ընկուզիկ է։

Քիմիական կազմ
Պարունակում է՝

• ալանտոին - ձմռանը արմատներում կուտակվում է հսկայական քանակությամբ
• ալկալոիդներ
• վիտամին В12
• ֆլավոնոիդներ
• աղանյութեր
• բուսայուղեր
• օսլա
• սպիտակուցներ
• ինուլին
• տերպեններ