Ձարաշուշան. ՀՀ Բույսեր

Ձարաշուշան (լատ.՝ Crinum), պատկանում է շքանարգիզազգիների (Amaryllidacea) ընտանիքին։ Հայրենիք Հարավային Աֆրիկան է, Արևադարձային Ասիան և Ամերիկան։

Կենսաբանական նկարագիր
Խոշոր սոխուկավոր բույս է, խոտային հաստ ցողունով, որի վերևում դեպի բոլոր կողմերը տարածվում են մշտադալար, կանաչ, ժապավենաձև, կախված երկար ու լայն տերևները։ Երկար ու հաստ ծաղկոթունը իր վրա կրում է բավական խոշոր, հովանոցաձև ծաղկաբույլ՝ 10-15 հատ խոշոր ծաղիկներով, որոնք նման են շքանարգիզի ծաղիկներին։ Բավական չորոդիմացկուն և խիստ լուսասեր է։ Ծաղկում է ինչպես ամռան և աշնան, այնպես էլ ձմռան ընթացքում։ Դա կախված է ջրման ռեժիմից, սնուցումից, ջրման ռեժիմից, լուսային պայմաններից, թաղարի չափերից և այլն։ Սոխուկները շատ խոշոր են, արձակում են մեծ քանակությամբ հաստ մսալի, արմատներ։

Մշակում
Մշակվում են համապատասխան խոշոր թաղարներում կամ կիսատակառիկներում։ Հողախառնուրդ պատրաստելու նպատակով անհրաժեշտ է վերցնել 3 մաս ճմահող, 1 մաս տորֆահող, 1 մաս տերևահող, 1 մաս ավազ։ Ջերմատներում կամ բնակարաններում պահվող բույսի խնամքը բավական հեշտ է։ Ձմռան ընթացքում անհրաժեշտ է ջրել սակավ, բույսը պահել ջերմատան լուսավոր մասերում, 12-15° ջերմության պայմաններում հաճախակի մաքրելով տերևների վրայի փոշին և փխրեցնելով հողը։ Ամռան ընթացքում անհրաժեշտ է ջրել առատորոն, փոխադրել պարտեզ և պահել կիսաստվերում, 2-3 անգամ տալ կոմբինացված սնուցում։ Երիտասարդ բույսերի վերատնկումը կարիքի դեպքում կատարվում է տարեկան 2-3 անգամ, իսկ մեծերինը՝ 2-3 տարին մեկ։ Վերատնկման ժամանակ փոքրիկ սոխուկները տնկում են իրենց կեսի չափով, իսկ մեծերը ⅓-¼ մասով։ Բազմանում է սերմերով և սոխուկներով։ Ցանկը կատարվում է սերմահավաքից անմիջապես հետո, քանի որ սերմերը, ինչպես, օրինակ, Cr. Moorei Hook. տեսակինը, ծլում են նույնիսկ բաց վիճակում՝ հողի վրա, չոր պայմաններում։