Կաննա. ՀՀ Բույսեր

Կաննա, (լատ.՝ Canna) պատկանում է կաննաների (բաղիսենայիների՝ Cannaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Հնդկաստանն է։

Կենսաբանական նկարագիր
Ներկայումս ծաղկեգործական ընկերություններում մշակում են հնդկական կաննայի (C.indica.L.) հիբրիդային սորտերը, որոնք շնորհիվ իրենց դեկորատիվ տերևների և խոշոր ու գունեղ, գեղեցիկ ծաղիկների, տարածված են ամենուրեք։ Այդպիսիներից են. Հրո թռչունը՝ կանաչ տերևներով, կարմիր կրակագույն ծաղիկներով, Պրեզիդենտը՝ նույնպես կանաչ տերևներով և կրակագույն կարմիր ծաղիկներով, Հրո կախարդը՝ մուգ կարմիր տերևներով և թունդ կարմիր ծաղիկներով, Հումբերդը՝ մուգ կարմիր տերևներով և սաղմոնանարնջագույն ծաղիկներով։ Կան նաև պտավորներ, որոնցից Կաննա Կրոզիի սորտը։ Կանաներրն ըստ իրենց բարձրության կարելի է բաժանել երեք խմբի. բարձրահասակներ՝ 1,5-2 մ միջակ բարձրություններ ունեցողներ՝ 0,8-1,5 մ և կարճահասակներ՝ 0,5-0,7 մ։

Օգտագործում
Օգտագործվում է ծաղկաթմբեր ձևավորելու, ղևանդներում մեծ կամ փոքր խմբերով, ինչպես նաև փոքրիկ տակառիկների մեջ՝ սենյակային մշակության համար։

Մշակում
Բազմացվում է սերմերով և կոճղարմատների բաժանումով։ Սերմերը խոշոր են, ունեն մոտավորապես կլոր ձև, մուգ սևին տվող դարչնագույն կամ ուղղակի դարչնագույն կեղևով։ Մեկ գարամում պարունակվում է մոտավորապես 3-6 հատիկ։ Ծլում են 14-15 օրվա ընթացքում, եթե սերմնահավաքը կատարվում է դեռ լրիվ չհասունացած, կեղևը վերջնականապես չամրացած վիճակում։ Լրիվ հասունացածները կարելի է ծլեցնել 25-30 օրվա ընթացքում, եթե նախօրոք 1-2 ժամ սառնարանում պահելուց հետո հանենք և եռացրած ջուր լցնենք վրան։

Սերմի կեղևը կարելի է քայքայել նաև մեխանիկական միջամտությամբ։ Առանց այդ միջոցառման սերմերի ծլումը կարող է տևել վեց ամիս և նույնիսկ ավելի։ Ցանկը կատարվում է դեկտեմբեր-հունվար ամիսներին կամ ավելի ուշ։ Սերմերից աճեցրած բույսերը սովորաբար խաղկում են երկրորդ տարում, սակայն լինոիմ են դեպքեր, որ խաղկում են նոիյն տարում՝ ամառվա վերջին կամ կամ աշնան սկզբներին։ Ընդհանրապես կաննաների բազմացումը կատարվում է կոճղարմատներով։

Աշնանը երբ առաջին ցրտահարությունից բույսի տերևները և ցողունի մի մասը մահանում են անհրաժեշտ է կոճղարմատները հանել հողից։ Նախ ցողունը արմատավզիկից 8-10 սմ բարձրությամբ կտրում, հեռացնում են այնուհետև զգուշությամբ առանց կտրատելու և վնասվածքներ հասցնելու, կոճղարմատը հանում են իր հողագնդիկով և այդ վիճակում փոխադրում չորանոց կամ ջերմատուն։ Չորացնելուց և տեսակավորոլուց հետո նորից դասավորում են ջերմատան դարակների տակ՝ ցողունները դեպի վերև, և ծածկում 5-10 սմ հողի կամ ավազի շերտով։

Ջերմատան ջերմությունը պետք է տատանվի 5-7°-ի սահմաններում։ Մարտ ամսին կոճղարմատները թրջում են, որպեսզի նրանց վրայի հողագնդիկը հեշտությամբ անջատվի։ Այնուհետև խնամքով մաքրում են և բաժանում մասերի, ընդ որում յուրաքանչյուր կտորի վրա թողնում են մեկ աչք։ Կոճղարմատների կտրած մասերը ծածկում են ածղափոշով, որից հետո տնկում են ջերմատան լուսավոր մասերում, դարակների վրա լցրած հողաշերտերում, ջերմությունը պահպանելով 20-25 °C-ի սահմաններում։ Տնկումը կարելի է կատարել նաև տաք ջերմոցի գրունտում։

Կոճղարմատները կարելի է տնկել նաև թաղարների մեջ։ Երևանի պայմաններում այս աշխատանքը կարելի է կատարել ապրիլի սկզբին։ Տնկման համար պահանջում է տաք, արևոտ, լավ մշակված և պարարտ հողամասեր։ Բույսը բույսից տնկում են 30-40 սմ հեռավորության վրա։