Սարդոստայնասնկեր (լատ.՝ Cortinarius), ոստայնասնկեր, բազիդիավոր սնկերի սարդոստայնասնկայինների ընտանիքի ցեղ:
ՏեսակներՀայտնի է 400, ՀՀ-ում՝ 32 տեսակ՝
սարդոստայնասնկեր լեռնային (C. montanus),
սարդոստայնասնկեր ապարանջանավոր (C. armillatus),
սարդոստայնասնկեր ծիրանադեղին (C. armeniacus) և այլն։
ՏարածվածությունՀանդիպում են տարբ...
Լեզվասնկեր (լատ.՝ Clavariaceae), լախտասնկեր, բազիդիավոր սնկերի ընտանիք։
Տարածվածություն
Հանդիպում են ՀՀ հյուսիս-արևելյան մարզերի անտառներում (1100-1800 մ բարձրություններում)՝ առավելապես աշնան ամիսներին։ Աճում են հողի, բնափայտի կամ բույսերի մնացորդների վրա։
Արտաքին տեսք
Պտղամարմինը․ բարձրությունը՝ 0,5-30(50) սմ գլանաձև, լեզվա...
Տափաստանային սպիտակ սունկ կամ կայսերական սունկ (լատ.՝ Pleurotus eryngii), բազիդիավոր սնկերի ականջասնկայինների (Pleurotaceae) ընտանիքի տեսակ։
ՆկարագիրԳլխարկը (տրամագիծը՝ 8-15 սմ) տափակ է կամ ուռուցիկ, թեթևակի կողքային, սպիտակ, դեղնամոխրագույն, հարթ կամ թեփուկավոր, մսալի։ Պտղամիսը սպիտակ է, ամուր, հաճելի համով և հոտով։ Թիթեղներն ...
Սխտորասունկ (լատ.՝ Marasmius alliaceus), բազիդիավոր սնկերի շարքասնկայինների ընտանիքի տեսակ։ ՀՀ- ում հանդիպում է հյուսիս-արևելյան մարզերի սաղարթավոր անտառներում՝ փռոցաշերտի կամ փտած բնափայտի վրա, կոճղերի մոտ՝ մայիս-սեպտեմբերին (1100-1850 մ բարձրություններում)։
Նկարագիր
Գլխարկը (տրամագիծը՝ 2-5 սմ) զանգակաձև է՝ լայն ուռուցիկ թմբի...
Կեչասունկ կամ կեչու թնջուկ (լատ.՝ Leccinum scabrum), բազիդիավոր սնկերի լեկցին ցեղի ներկայացուցիչ։
ՀՀ-ումՀՀ-ում հազվադեպ հանդիպում է Լոռու և Տավուշի մարզերում։ Աճում է լայնատերև կամ խառնանտառներում՝ ամռան ամիսներին՝ հողի վրա (1100- 1400 մ բարձրություններում)։
Կենսաբանական նկարագիրՄիկոռիզագոյացնող է, համակեցության մեջ է մտնում կ...
Շարքասնկեր (լատ.՝ Tricholoma), բազիդիավոր սնկերի շարքասնկայինների ընտանիքի ցեղ։ Հայտնի է 90 տեսակ։
Կենսաբանական նկարագիր
Գլխարկը (տրամագիծը՝ 3-15 սմ) կիսագնդաձև է, հաճախ՝ ալիքավոր՝ ներծալված կամ դուրս ծալված եզրերով, տարբեր գունավորմամբ, հազվադեպ՝ սպիտակ, չոր կամ կպչուն, հարթ կամ թելանման, թեփուկավոր։ Պտղամիսը մսալի է, սպիտակ,...
Կեղծ ալրացողային սնկեր, օօմիցետների դասի պերոնոսպորայինների ընտանիքի սնկեր։
Տարածում
ՀՀ-ում տարածված են վնասակար պլազմոպարա վիտիկոլան (Plasmo- para viticola)՝ խաղողի միլդյուի հարուցիչը, պերոնոսպորա սպինացեան (Peronospora spinaceae)՝ ախտահարում է սպանախը և այլ տեսակներ։ Պերոնոսպորայի տարբեր տեսակներ հարուցում են բազմաթիվ բակլազ...
Խոզուկասնկեր (լատ.՝ Paxillacelae) , խոզուկասնկայինների ընտանիք։ Հայտնի է 4, ՀՀ-ում՝ 2 ցեղ։
ՏարածվածությունըԱռավել տարածված է բարակ խոզուկասունկ (P. involutus)։ Հանդիպում է ամենուր՝ տարբեր տիպի անտառներում, այգիներում, ծառերի բների մոտ կամ հողի վրա՝ ամռան ամիսներից մինչև, ուշ աշուն (1200-2000// բարձր-ներում)։
Արտաքին տեսքԳլխարկ...
Ասկոխիտա (լատ.՝ Ascochyta), անկատար սնկերի ցեղ։ Հայտնի է ավելի քան 500, ՀՀ-ում՝ 120 տեսակ։ Առավել տարածված են բույսերի հիվանդությունների հարուցիչներ ասկոխիտա ոլոռի (A. pisi), ասկոխիտա վարունգի (A. cucumis), ասկոխիտա բակլայի (A. fabae) և այլ տեսակներ։ Պտղամարմինը (պիկնիդիում) գնդաձև է, սև, ունի հերձանցք, որի միջով դուրս են գալիս ...
Աղվեսասնկեր (լատ.՝ Cantharellus), աֆիլոֆորոմիցետների ընտանիքի սնկեր։
ՁևաբանությունԳլխարկը (տրամագիծը՝ 3-11 սմ) դեղին է, դեղնաձվագույն, ուռուցիկ, տափակ կամ ձագարաձև, ալիքավոր, երբեմն՝ ոլորված բարակ եզրերով, մակերեսը՝ հարթ։ Ոտիկը (երկարությունը՝ 1-6 սմ, հաստ.՝ 0, 5-2 սմ) գլխարկի գույնի է, վերին մասում՝ լայնացած։ Պտղամիսն սպիտակ է...
Ալրացողային սկներ (լատ.՝ Erysiphales), էրիզիֆային սնկեր, պայուսակավորների դասի մասնագիտացված մակաբույծ սնկեր։ Հայտնի է ավելի քան 400 տեսակ, որոնցից շատերը տարածված են նաև ՀՀ-ում։ Հարուցում են իսկական ալրացող կոչվող հիվանդությունը։ Վնասում են բույսերի տերևները, ցողունները, ծաղկաբույլերը, տերևները, ծաղիկները, պտուղները և այլն։ Վնա...
Կլադոսպորիում (լատ.՝ Cladosporium), անկատար սնկերի ցեղ։
ՏարածումՏարածված է ամենուրեք։ Բնակվում է հողում՝ բուսյսերի մնացորդների վրա, մասնակցում դրանց քայքայմանը։
Կենսաբանական նկարագիրՄիցելիումը գորշաձիթապտղագույն է, առաջացնում է միայնակ, թույլ ճյուղավորվող կոնիդիակիրներ։ Կոնիդիումները տարբեր ձևերի (գլանաձև, էլիպսաձև, գնդաձև և ա...
Ֆուզարիում (լատ.՝ Fusarium), անկատար սնկերի դաս։
ՏարածվածությունըՏարածված է ՀՀ բոլոր մարզերում։ Բնակվում են հողում, ջրավազաններում, հիմնականում բույսերի, մնացորդների և այլ հիմնանյութերի վրա։
Կենսաբանական նկարագիրըՄիցելիումը փափկամազ է, սարդոստայնային, սպիտակավուն, դեղնավուն, վարդագույն, մանուշակագույն և այլն։ Կոնիդիումները երկ...
Խմորասնկեր, բնորոշ միցելիում չունեցող սնկեր, որոնց վեգետատիվ մարմինը մեծ մասամբ միայնակ կամ բողբոջող բջիջներ են։ Հայտնի է մոտ 1500 տեսակ, որոնք պատկանում են պայուսակավոր (Ascomycetes), բազիդիավոր (Basidiomycetes) և անկատար (Deuteromycetes) սնկերին։
Բազմացում
Խմորասնկերը բազմանում են բողբոջման եղանակով։ Մայրական բջջի վրա առաջան...
Պայուսակավոր սնկեր (լատ.՝ Ascomycota) կամ ասկոմիցետներ (հուն.՝ ἀσκός - պայուսակ), բարձրակարգ սնկերի դաս։ Վեգետատիվ մարմինը ներկայացված է ճյուղավորված բազմաբջիջ, հապլոիդ միցելիումեվ։ Կան ներկայացուցիչներ, որոնց թալոմը ներկայացված է կեղծ միցելիում առաջացնեղ միայնակ բողբոջող բջիջներից (խմորասնկեր):
Բջջաթաղանթը պ...
Ասպերգիլ (լատ.՝ Aspergillus), անկատար սնկերի ցեղ։ Հայտնի է ավելի քան 170, ՀՀ-ում՝ մոտ 50 տեսակ։ Առավել հաճախ հայտնաբերվում են ասպերգիլ սեվ (A. niger), ասպերգիլ դեղին (A. flavus), ասպերգիլ ծխագույն (A. fumigatus), ասպերգիլ օքրայագույն (A. ochraceus), ասպերգիլ սպիտակավուն (A. candidus) տեսակները, որոնք բնակվում են հողում, այնտեղից...
Մրիկասնկեր (լատ.՝ Ustilaginales), բազիդիումավոր սնկերի կարգ, բարձրակարգ բույսերի մակաբույծներ՝ մրիկ կոչվող հիվանդության հարուցիչներ։ Հատկապես մեծ վնաս են պատճառում հացազգի բույսերին։ Հայտնի է մրիկասնկերի մոտ 900 տեսակ։ ԽՍՀՄ-ում՝ 300։
Կենսաբանական նկարագիր
Ունեն բազմաբջիջ սնկամարմին, որը անբարենպաստ պայմաններում կարող է միջնապա...
Ժանգասնկեր՝ (լատ.՝ Pucciniales) մակաբույծ սնկերի կարգ։ Այս կարգի սնկերը բարձրակարգ բույսերի մակաբույծներ են, լայնորեն տարածված են տարբեր լայնույթներում։ Հայտնի է դրանց մոտ 5000 տեսակ (1981 թ. դրությամբ)։
Բազմացում
Ժանգասնկերի մոտ հայտնի է մեկ տեսակի կենսական շրջանում իրար հետևող մի քանի տարատեսակ սպորատվության երևոյթը, որն ավա...
Ականջասնկեր (լատ.՝ Pleurotus), կախասնկեր, բազիդիավոր սնկերի ցեղ։ ՀՀ-ում հայտնի է 8 տեսակ, առավել տարածված է ականջասունկ սովորականը (P. ostreatus)։ Հանդիպում է բոլոր մարզերում։ Աճում է խառը և սաղարթավոր անտառներում, կոճղերի կամ ծառերի բների վրա՝ կղմինդրաձև դասավորված մեծ խմբերով (ողջ տարին)։
ՁևաբանությունԳլխարկը (տրամագիծը՝ 5-30...
