Չինական լապտերը (պարկային բալ, ճապոնական լապտեր, կամ աշնանային բալ. ճապ.՝ hōzuki, լատ.՝ Physalis alkekengi), հաղարջազգի բույս է, հեշտ ճանաչելի է պտուղը շրջապատող թղթանման վառ նարնջագույնից կարմիր թաղանթապատման շնորհիվ, արտաքինից հիշեցնում է չինական թղթե կարմիր լապտերները։ Տարածված է հարավային եվրոպայից դեպի արևելքից, հարավային Ա...
Քարխոտ (լատ.՝ Symphytum), զոտուկ, թորթ, ափնիք, հայվազ, գաղտրիկազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 20 (այլ տվյալներով՝ 30) տեսակ։
ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝
կովկասյան քարխոտ (Symphytum caucasicum),
կոշտ քարխոտ (Symphytum asperum)
հայաստանյան քարխոտ (Symphytum hajastanum)։
ՏարածումՏարածված է գրեթե բոլոր մարզեր...
Հասմիկ կամ ժասմին (լատ.՝ Jasmínum, պարս․՝ یاسمین}-ից -ժասմին) , ձիթենազգիների ընտանիքի թփերի կամ լիանների ցեղ։ ՀՀ-ում (Սյունիք, Լոռի, Տավուշ, Երևան) տարածված է 1 տեսակ՝ թփուտային հասմիկ (J. fruticans), որը 1 մ բարձրությամբ թուփ է։
Կենսաբանական նկարագիր
Տերևները հակադիր են կամ եռմասնյա, հերթադիր, հազվադեպ՝ պարզ, ծաղիկներ...
Ծխաբույս (լատ.՝ Fumaria), տերուկ, ծխաբուսազգիների ընտանիքի միամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 50, ՀՀ-ում՝ 4 տեսակ՝ Վալյանտի ծխաբույս (Fumaria vaillantii), Շլեյխերի ծխաբույս (Fumaria schleicheri), դեղագործական ծխաբույս (Fumaria officinalis) և անբաժակ ծխաբույս (Fumaria asepala)։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը ճյուղավորվող է, բ...
Զանգակ (լատ.՝ Campanula) , զանգակազգիների (Campanulaceae) ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, հազվադեպ՝ կիսաթփերի ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը մերկ է կամ թավոտ, բարձրությունը՝ 10-100 սմ։ Տերևներն ամբողջական են, հերթադիր կամ վարդակավոր։ Ծաղկաբույլը ողկուզաձև է, հուրանանման, վահանաձև կամ գլխիկանման, ծաղիկնե...
Գարնակեցիկ (լատ.՝ Arnebia), գաղտրիկազգիների ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 18, ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝ գարնակեցիկը փռված (A. decumbens) և գարնակեցիկ գծավոր են (A. linearifolia)։
ՏարածվածությունըՀանդիպում է Արագածոտնի (Ուրծի լեռնաշղթա), Արարատի, Սյունիքի մարզերում։ Աճում է չոր, անպտուղ լանջերին, կավոտ ...
Թելուկ (լատ.՝ Chenopodium), թալ, թախտիկ, թելուկազգիների ընտանիքի միամյա, երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, երբեմն՝ կիսաթփերի, թփերի ցեղ։
ՏարածվածությունըՏարածված է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է գետերի, գետակների, առվակների խճոտափերին, ճամփեզրերին, աղբոտում է ցանքերը, խաղողի ու պտղատու ծառերի այգիները։
Արտաքին տեսքՑողունը գլա...
Դևագի (լատ.՝ Cistanche), ճմակ, ճրագախոտազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 18 (այլ տվյալներով՝ 12), ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝
Դևագի անորոշ (Cistanche ambigua),
Դևագի աղուտային (Cistanche salsa),
Դևագի հատված (Cistanche fissa)։
Մակաբույծ բույս է. հազվադեպ հանդիպում է Արարատյան դաշտի աղուտալկալի հողերում աճող ...
Ջրաշուշան, (լատ.՝ Nymphaea), հարսնամատ, ջրային վարդ, սպիտակ կոկոռ, նիմֆեա, հարսնամատազգիների (ջրաշուշանազգիներ) ընտանիքի բազմամյա կոճղարմատավոր ջրային խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 50 տեսակ:
Տարածում
Հայտնի է 40 տեսակ:Ջրաշուշան մաքրասպիտակ կամ ձյունասպիտակ (N. candida)։Հանդիպում է Լոռու (Գետավան գ.) և Շիրակի մարզերի նախալեռն, գոտ...
Կենտատերև (լատ.՝ Haplophyllum), պարզատերև, սատապազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 500:
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը ճյուղավորվող է, բարձրանում է՝ 20-60 սմ, գորշականաչավուն։ Տերևներն ամբողջական են, երկարավուն կամ կլոր։ Ծաղկաբույլը վահանիկանման է, խիտ, ծաղիկը՝ դեղին, բաց դեղնավուն։ Ծաղկում ...
Եղրևանի սովորական (լատ.՝ Syrínga vulgáris) ձիթենազգիների ընտանիքի հայտնի մշակաբույսեր։
Կենսաբանական նկարագիր5-7 մետր բարձրությամբ գեղեցիկ, տերևաթափ խոշոր բույս։ Ունի դեղնամոխրավուն կամ ձիթականաչավուն մերկ ընձյուղներ։ Ճյուղերը ծածկված են մոխրագույն, հարթ կեղևով։
Ունի 5-12 սմ երկարությամբ և 4-9 սմ լայնությամբ հասար...
Եղրևանի (լատ.՝ Syringa), յասաման, լելակ, ձիթազգիների ընտանիքի տերևաթափ թփերի կամ ծառերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 30, ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝ եղրևանի սովորական (Syringa vulgaris) և եղրևանի պարսկական (Syringa persica)՝ բազմաթիվ սորտերով։ Աճեցվում է տնամերձ պարտեզներում։
ՆկարագրությունՏերևները հակադիր են, ամբողջաեզր, սրածայր։ Ծաղկաբույլը հուրան...
Ռիչիա (լատ.՝ Riccia), ռիչիազգիների ընտանիքի լյարդամամուռների ցեղ։ Հայտնի է 100 (այլ տվյալներով՝ 130), ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ։ Առավել տարածված է Ռիչիա լողացողը (լատ.՝ R. fluitans)։
ՀայաստանումՀանդիպում է Արագածոտնի, Լոռու, Գեղարքունիքի, Սյունիքի և այլ մարզերի լեռնային գոտիների լճակներում և դրանց ափերին։
Կենսաբանական նկարագիրՋրայի...
Ուղտափուշ (լատ.՝ Alhagi), արաք, բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է 7 տեսակ։
Հայաստանում
ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝
ուղտափուշ սովորական (G. pseudoalhagi)
ուղտափուշ պարսկական (G. persarum)։
Տարածված է Սյունիքի, Արմավիրի, Արարատի, Վայոց ձորի, Գեղարքունիքի, Լոռու, Շիրակի և այլ...
Ձնծաղիկ (լատ.՝ Galanthus), գալանտուս, ձմեռնածաղիկ, սպիտակածաղիկ, արանգ-պարանգ, շքանարգիզազգիների ընտանիքի բազմամյա, սոխուկավոր խոտաբույսերի ցեղ։
Տարածում
Հանդիպում է Տավուշի մարզում (Իջևան, Աչաջուր գյուղ), աճում է ստորին լեռնային գոտում, կաղնու-բոխու անտառներում (1100 մ բարձրներում)։ Անդրկովկասյան բնաշխարհիկներ են։ Հայտնի է մո...
Ավլաբույս (լատ.՝ Kochia), թելուկազգիների ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի և կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է 35, ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝ ավլաբույս գետնատարած (K. postrata) և ավլաբույս սովորական (K. scoparia)։
ՁևաբանությունՑողունը ճյուղավորվող է, թավոտ, բարձրությունը՝ 20-150 սմ։ Տերևները հերթադիր են՝ մազածածկ, գծաձևից մինչև թելանման։ Ծ...
Թարխուն (լատ.՝ Artemísia dracuncúlus), աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս։ Տարածված տերևաբանջար, որն օգտագործվում է բացառապես թարմ վիճակում որպես կանաչի, իսկ կերակուրների մեջ գրեթե չի օգտագործվումն։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը կանգուն է, բարձրությունը՝ 60-80 սմ, տերևները...
Քարաքոսեր (լատ.՝ Lichenes; laɪkəns, նաև lɪtʃəns), բարդ օրգանիզմներ են՝ կազմված սնկից (միկոբիոնտ) և ֆոտոսինթեզող օրգանիզմից (ֆոտոբիոնտ), որոնք աճում են միասին։ Նրանց միջև գոյություն ունեն սիմբիոտիկ հարաբերություններ։ Ֆոտոբիոնտը սովորաբար կանաչ ջրիմուռ է (հիմնականում Trebouxia ցեղը) կամ ցիանոբակտերիա (հիմնականում Nostoc ցեղը)։ Քար...
Մանուշակ (լատ.՝ Viola), մանուշակազգիների ընտանիքի բազմամյա կամ միամյա խոտաբույսերի, երբեմն կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 500 տեսակ։
Կենսաբանական նկարագիր
Տերևները ամբողջական են, հերթադիր են կամ արմատամերձ վարդակով, սովորաբար՝ տերևակիցներով։ Ծաղիկները միայնակ են, երկսեռ, հնգաթերթ, մանուշակագույն, սպիտակ կամ բազմագույն։ Ծաղկում է ...
Կատվադաղձ (լատ.՝ Nepeta), խուլեղինջազգիների (շրթնածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հանդիպում է ՀՀ բոլոր մարզերում։ Աճում է գրեթե բոլոր գոտիներում, թփուտներում, անտառեզրերին , գետերի և առուների ափերին, մարգագետիններում, բարձր խոտերի մեջ, քարքարոտ վայրերում և այլն։
ԿառուցվածքըՑողունը քառանիստ է, ճյուղավ...
