Վավիլովիա (լատ.՝ Vavilovia), բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Ունի 1 տեսակ՝ նրբագեղ վավիլովա (Vavilovia formosa)։
ՏարածումՀՀ-ում հանդիպում է Գեղամա լեռնաշղթայի (Սև սար) և Կապուտջուղ լեռի վերին ալպյան գոտում (3000-3500 մ բարձրունքներում)։ Աճում է խճաքարերի, շարժվող փլվածքների և քարաթափվածքնե...
Իժալեզու օձալեզու (լատ.՝ Ophioglossum), իժալեզվազգիների ընտանիքի պտերների ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիր
Բազմամյա խոտաբույս է, բարձրությունը՝ 3-30 սմ։ Տերևները գոյանում են մեկական՝ ամեն տարի, աճում են դանդաղ։ Տերևը սահմանազատված է սպորակիր (պտղատու, առաջանում է գծաձև հասկ՝ կազմված երկշարք սպորանգիումներից, որոնք ընկըղմվում են տերև...
Կաքավկրկուտ (լատ.՝ Lithospermum), քարասերմիկ, մարգարտախոտ, ղուլպ, գաղտրիկազգիների ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիրՑողունն ուղղաձիգ է, ճյուղավորվող, բարձրանում է՝ մինչև 10-100 սմ։ Տերևները նստադիր են, Երկարավուն-գծաձև կամ նեղ նշտարաձև՝ պատված կոշտ կամ փափուկ մազիկներով։ Ծաղկաբույլը ողկուզանման...
Գեղավեր (լատ.՝ Cirsium), տատասկ, փշփշուկ, բորիկոնիմ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա, հազվադեպ՝ երկամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 200, ՀՀ-ում՝ 17 տեսակ՝ թարթիչավոր գեղավեր (C.ciliatum),ալեհեր գեղավերը (C. incanum), անատոլիական գեղավերը (C. anatolicum), սովորական գեղավերը(C. vulgare) և այլն։ Տարածված է...
Առյուծատամ (լատ.՝ Leontodon), առյուծաժանի, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա, հազվադեպ՝ միամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 50, ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝ առյուծատամ թավոտ (L. hispidus), առյուծատամ խորդուբորդ (L. asperrimus), առյուծատամ գանգուր (L. crispus)։ Աճում է գրեթե բոլոր մարզերի միջին և վերին լեռն, գոտիներում, մե...
Ոզնախոտ (լատ.՝ Dactylis glomerata), ոգնուկ, դաշտավլուկազգիների (հացազգիներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 10 տեսակ։
Հայաստանում
ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝ Ոզնախոտ հավաքված (D. glomerata)։
Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերի մարգագետնատափաստանային, հետանտառային և ենթալպյան գոտիներում։ Աճում է փուխր, բերրի, ազոտով հարուստ ...
Մղամուճ, մզամուճ, մզամուրճ, սպիտակ ճագոմ, ճուշ (լատ.՝ Víscum) մշտադալար թփենի, գնդաձև, կիսամակաբուծական թփերի ցեղից։ Ավելի վաղ, ըստ APG II դասակարգման համակարգի, մզամուրճի ցեղն պատկանում էր փոկածաղկազգիների ընտանիքին (Santalaceae)։ APG III դասակարգման համակարգի մզամուրճն պատկանում է մզամուրճենու ընտանիքին (Viscaceae)։
Մա...
Կնքաբույս (լատ.՝ Tamus), դիոսկորեազգիների ընտանիքի միամյա, երկամյա, բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է 2, ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝ Կնքաբույս հասարակ (T. communis)։ Հանդիպում է Տավուշի, Լոռու, Սյունիքի մարզերում։ Աճում է անտառների բացատներում։
Կենսաբանական նկարագիրՑողունը փաթաթող է, երկարում է՝ մինչև 4 մ։ Տերևները հե...
Մարգարտախոտ (լատ.՝ Mélica), դաշտավլուկազգիների (հացազգիներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 80 (այլ տվյալներով՝ 90) տեսակ։
Կենսաբանական նկարագիր
Արմատային համակարգը հզոր է, ցողունը՝ կանգուն, բարձր.՝ 30-60 սմ։ Տերևները նեղ գծաձև են, վերին մասում՝ նոսր թավոտ։ Ծաղկաբույլը ողկուզանման, թեքված հուրան է, հասկ...
Կլադոֆորա (լատ.՝ Cladophora), կանաչ ջրիմուռների ցեղ։ Հայտնի է մոտ 100 (այլ տվյալներով՝ 150), ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝ կլադոֆորա հավաքական (C. glomerata)։
ԷկոլոգիաԲնակվում է ծովերում և քաղցրահամ ջրավազաններում։ Ամրանում է հիմնանյութիև և ջրին տալիս կեղտոտ կանաչ գույն։
Կենսաբանական նկարագիրԿլադոֆորա մարմինը թփանման է՝ կազմված բազմաթիվ ճյ...
Եզնարգել (լատ.՝ Ononis), արորկալ, բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա, բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է 70-75, ՀՀ-ում՝ 3 տեսակ՝ փոքր եզնարգե (Ononis pusilla), վարելահողային եզնարգե (Ononis arvensis), վաղեմի եզնարգել (Ononis antiquorum)։ Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերում։ Աճում է չոր, քարքարոտ լանջեր...
Հացհամեմ (լատ.՝ Trigonella), բակլազգիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա, հազվադեպ՝ բազմամյա, կումարինի սուր հոտով խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 130 (այլ տվյալներով՝ 70), ՀՀ-ում՝ 17 (18) տեսակ՝ հացհամեմ երկնագույն (T. coerulescens), հացհամեմ գլխիկավոր (T. capitata), հացհամեմ թրաձեվ (T.gladiata), հացհամեմ բարակ (T. tenuis)...
Օշակ (լատ.՝ Dorema), նեխուրազգիների (հովանոցավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիրՑողունը մերկ է, բարձրությունը՝ մինչև 2 մ, հիմքում պատված է մահացած տերևների թելանման մնացորդներով։ Տերևները փետրաձև հատված են, հերթադիր, հակադիր, երբեմն՝ օղակադիր։ Ծաղկաբույլը պարզ հովանոց է, ծաղիկները՝ դեղին կամ կանաչա...
Տղաբերուկ (լատ.՝ Aethionema), բոցաթելուկ, կաղամբազգիների (խաչածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա, բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 60 տեսակ։
Հայաստանում
ՀՀ-ում` 12 (14) տեսակ՝
տղաբերուկ խոշորածաղիկ (A. grandfflomm),
տղաբերուկ գեղեցիկ (A. pulchellum),
տղաբերուկ հայկական (A. armenum),
տղաբերուկ եռաջիղ (A. tr...
Փշակիր, փշահովանոցուկ, էխինոֆոր, (լատ.՝ Echinophora), նեխուրազգիների (հովանոցավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
ՏեսակներՀայտնի է 10, ՀՀ-ում՝ 2 տեսակ՝
փշակիր արևելյան (լատ.՝ E. orientalis)
փշակիր բարակատերև (լատ.՝ E.tenuifolia)։
ՏարածումՏարածված է Կոտայքի, Արմավիրի, Արարատի, Սյունիքի, Վայոց ձորի և այլ մարզերում,...
Հաբլիցիա (լատ.՝ Hablitzia), թելուկազգիների ընտանիքի բազմամյա, սողացող խոտաբույսերի միատիպ կովկասափոքրասիական ցեղ։ Հայտնի է 1 տեսակ՝ հաբլիցիա կուսարմատանման (H. tamnoides)։
ՏարածումԱճում է Կովկասում։ Տեսակը գրանցված է Ստավրոպոլի երկրամասի և Հյուսիսային Օսիայի (Ալանիա) Կարմիր գրքում։
Տարածումը ՀայաստանումՏարածված է ՀՀ Արագա...
Լերկաբշտիկ (լատ.՝ Gymnadenia), խոլորձազգիների ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 10, ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝ լերկաբշտիկ երկայևաեղջյուր (G. conopsea)։
ԱնվանումԱյս դասի գիտական անունը գալիս է հին հուն․՝ γυμνός - «մերկ» և ἀδήν - «երկաթ» բառերից։
Կենսաբանական նկարագիրՑ...
Կազմորի (լատ.՝ Nárdus), փայլասենի, փշախոտ, դաշտավլուկազգիների (հացազգիներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 1 տեսակ՝ կազմորի ցցված (N. stricta)։
ՏարածումՀՀ-ում տարածված է բարձրլեռնային գոտիների (2300-3500 մ բարձրություններում) մարգագետիններում և մարգագետնատափաստաններում։ Չարորակ մոլախոտ է։ Աճում է թթու, աղքատ...
Կծվուկ (լատ.՝ Bunias), կաղամբազգիների (Brassicaceae) (խաչածաղկավորներ) ընտանիքի երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Տարածված է Եվրոպայում, Ասիայում և Միջերկրական ծովում։
ՏարածումՀանդիպում է Լոռու, Գեղարքունիքի, Տավուշի, Սյունիքի և այլ մարզերում, Երևանի շրջակայքում։ Աճում է խոտածածկ լանջերին, մարգագետիններում, գետափերին, ցանք...
Ոզնագլխիկ (լատ.՝ Echinops), nզնենի, ոզնիկ, թոփփուշ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա, երկամյա և բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 120 տեսակ։
Հայաստանում
ՀՀ-ում հանդիպում է 8 տեսակ ոզնենի՝ գլխիկավոր, ոզնենի փշոտ, ոզնենի բազմափուշ, ոզնենի սովորական և այլն։ Հանդիպում է Արագածոտնի, Շիրակի, Տավուշի և այլ մ...
