Ճքճքան մրտիմն. ՀՀ Կենդանական աշխարհը

Ճքճքան մրտիմն, (լատ.՝ Anas querquedula), բադերի ընտանիքի թռչուն։

Արտաքին տեսք
Նստակյաց է, քիչ տարածված։ Մարմնի երկարությունը 37-41 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 60-63 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 280-550 գ։ Արուի դիմային հատվածը և վիզը շիկակարմիր-դարչնագույն են, լայն ու սպիտակ հոնքը տարածվում է ներքև՝ մինչև ծոծրակը։ Դաստակաթևը և մարմնի կողքերը կապույտ-մոխրագույն են։ Էգը դարչնագույն է, կտուցը՝ հիմքում սպիտակավուն բծով, այտերը՝ հորիզոնական մուգ զոլով, կրծքի ստորին մասը հաճախ շիկակարմրավուն է։

Սննդառություն
Կեր է որոնում ջրի մակերեսին, հազվադեպ՝ գլխիվայր կիսասուզված՝ խիտ փարթամ բուսուտներում։ Սնվում է ջրային անողնաշարավորներով։

Բնորոշ հատկանիշներ
Աչքի է ընկնում արագ թռիչքով, թռչում է ուղիղ գծով։ Կազմում է երամներ (մի քանի տասնյակից մինչև մի քանի հազար թռչուն)։ Բնակվում է լճերում, ճահճուտներում, գետերում։

Բնադրում
Բները հայտնվում են ապրիլի վերջից հունիսի սկիզբը։ Բույնը փոսիկ է՝ խոտաբույսերից, աղվափետուրներից։ Բնադրում է գետնին, ջրին մոտ։ Դնում է 46 մմ տրամագծով, բաց դարչնագույն 8-9 ձու։ Սևանի մակարդակի նվազման և Գիլլի լճի չորացման հետևանքով թվաքանակը և տարածման շրջանները կրճատվել են։ Մարզային և սիրողական որսորդության օբյեկտ է. որսվում է մեծ քանակությամբ։