Տատաշ, սառնենի, միջօրածաղիկ (լատ.՝ Tribulus) զուգատերևազգիների ընտանիքի միամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 20, ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝ Տատաշ փռվող (լատ.՝ T.terrestris)։
ՏարածումՏարածված է Կոտայքի, Տավուշի, Գեղարքունիքի, Արմավիրի, Վայոց ձորի մարզերում, Երևանի շրջակայքում։ Աճում է ճամփեզրերին, չոր վայրերում, ավազուտներում, աղբոտ...
Մարգարտածաղիկ (լատ.՝ Beilis), բարդածաղկավորների ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիրՏերևներն արմատամերձ վարդակներում են, տերևազուրկ ցողունները վերջանում են ծաղկազամբյուղներով։ Ծաղիկները սպիտակ են, վարդագույն կամ կարմրավուն, սերմերը հարթ են, ձվաձև։ Ծաղիկները սպիտակ են, վարդագույն կամ կարմրավուն։ Ծ...
Քրիզանթեմ (լատ.՝ Chrysanthemum), ոսկեծաղիկ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորների) ընտանիքի միամյա և բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է քրիզանթեմի շուրջ 150 տեսակ՝ տարածված Եվրոպայում, Ասիայում և Աֆրիկայում։
Կենսաբանական նկարագիր0,5-1,5 մ բարձրությամբ կանգուն ցողուններով թփիկներ են։ Տերևները ամբողջաեզր են կամ փետրաձև կտրտված, մ...
Թավշածաղիկ կամ մախմրի ծաղիկ (լատ.՝ Tagetes), աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա խոտաբույսերի ցեղ։
ՆկարագրությունՑողունը ճյուղավորվող է, բարձրությունը՝ 20-80 (120) սմ, տերևները փետրաբաժան են։ Ծաղկաբույլը տարբեր չափերի զամբյուղ է, ծաղիկները՝ դեղին, նարնջագույն, մուգ դարչնագույն և այլն, եզրայինները՝ միասեռ, իսկ կ...
Վաղենակ (լատ.՝ Calendula), նարգիզ, կալենդուլա, աստղածաղկազգիներ ( բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա և բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 30 տեսակ։
ՀՀ-ում՝ 1 տեսակ՝ պարսկական (լատ.՝ calendula persica)։
Տարածում
Հանդիպում է Սյունիքի մարզում (Ներքին Հանդ, Շվանիձոր, Նռնաձոր գետի մերձակայքում, Ծավ գետի ափին)։ Աճ...
Մոխրածաղիկ , (լատ.՝ Cineraria maritima) պատկանում է բարդածաղկավորների ընտանիքին։
Կենսաբանական նկարագիրԴեկորատիվ ծաղկեգործության մեջ օգտագործվում է մերձծովյան հալևորուկը (Cineraria maritima L.)։ Բույսի բարձրությունը հասնում է մինչև 35-40 սմ։ Ամբողջ բույսը ծածկված է, սպիտակ, արծաթավուն թավով, տերևները երկարավուն են, խորը կտրտված ...
Կղմուխ (լատ.՝ Inula), ձվախոտ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունի բարձրանում է՝ 20-60 սմ է (որոշ տեսակներինը՝ մինչև 2մ)։ Տերևներն ամբողջական են, ատամնաեզր, հերթադիր։ Ծաղկազամբյուղները մեկական են կամ կազմում են հուրանանման կամ վահանանման ծաղկաբույլ։ Ծաղիկները դե...
Կաթնբեկ կամ իշամառոլ (լատ.՝ Sonchus), բարդածաղկավորների ընտանիքի բույսերի ցեղ։
Տարածում
Տարածված է ստորին և միջին լեռն, գոտիներում։ Աճում է բացատներում, այգիներում, բանջարանոցներում, աղի ճահճուտներում, թփուտներում, որոշ տեսակներ դաշտային չարորակ մոլախոտեր են։
Կենսաբանական նկարագիր
Ցողունը կանգուն է, ճյուղավորվող, բարձրությու...
Հազարատերևուկ (լատ.՝ Achillea), բյուրատերևուկ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա կոճղարմատավոր խոտաբույսերի ցեղ։ Տերևները փետրաձև կտրտված կամ ամբողջական են, ծաղիկները՝ սպիտակ, դեղին կամ կարմրավուն՝ խմբված վահանիկաձև ծաղկաբույլերում։
ՀՀ-ում
ՀՀ-ում հանդիպում է 9 տեսակ. նեղատերև, սեպատերև, ասպիրականման, սովոր...
Անթեմ (լատ.՝ Anthemis), իգաբող, կատուակն, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի կամ ցածրաճ թփերի ցեղ։ Հայտնի է 130 (այլ տվյալներով՝ 150), ՀՀ-ում՝ 9 տեսակ՝ անթեմ շնային (A. cotula), անթեմ ներկատու (A. tinctoria), անթեմ Տրիում ֆետիի (A. triumfettii), անթեմ կրետական (A. cretica) և այլն։
Ձևա...
Կռատուկ (լատ.՝ Arctium láppa), կոծոծ, բարդածաղկավորների ընտանիքի բույսերի ցեղ։ Խոշոր տերևներով երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսեր են։
Կենսաբանական նկարագիրՑողունը կանգուն է, ակոսավոր, ճյուղավորվող, բարձրությունը՝ 60 սմ - 2(3) մ) Տերևները խոշոր են, հերթադիր, զոգավոր-ատամևաեզր, վերին մասում՝ կանաչ, ստորինում՝ մոխրագույն թաղի...
Տատասկափուշ (լատ.՝ Carduus), կռափուշ, եկքան, կիծուկ, աշխեն, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա, երկամյա և բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Տարածված են Եվրոպայում Ասիայում և Հյուսիսային Աֆրիկա։
ԱնվանումԱվանդական անվանումը ծագել է լատ.՝ Cárduus - տատասկափուշ, ունի հնագույն լատիներեն ծագում, փշոտ բույսերի են։
Կ...
Ճուռակախոտ (լատ.՝ Hieracium), բագնիսոտ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա, կաթնահյութ պարունակող խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 2000 և ավելի տեսակներ։
Հայաստանում
ՀՀ-ում՝ 13 տեսակ։ Տարածված է Արագածոտնի, Շիրակի, Լոռու, Տավուշի, Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի, Սյունիքի և այլ մարզերում։ Աճում է լեռան, արոտավայրերո...
Եղերդակ (լատ.՝ Cichorium), ճարճատուկ, հնդիպե, ճառճռտուկ, կայծխոտ, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա, մշակության մեջ՝ միամյա և երկամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Կենսաբանական նկարագիրԱստղածաղկավորների կամ բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող, 60-120 սմ բարձրության բազմամյա խոտաբույս է։ Ճյուղերը փռված են, ստորին տերևն...
Խատուտիկ (լատ.՝ Taraxacum), բարդածաղկավորների (Asteraceae) ընտանիքին պատկանող բույսերի ցեղ։
Հայկական տարանունները՝ ակլատիզ, խմբաբա, խտուտ, խտուտիկ, կռաբանջար, պուպու, քոչի խոտ, մինչև 15 սմ բարձրության բազմամյա կոճղարմատավոր խոտաբույս է։
Ստուգաբանություն«Տարաքսակում» անունը ունի հունական ծագում, որը նշանակում է հանգ...
Տերեփուկ (լատ.՝ Centaurea), բարդածաղկավորների ընտանիքի միամյա և բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։
Տարածում
Հայտնի է տերեփուկի շուրջ 550 (ԽՍՀՄ-ում՝ 178) տեսակ՝ տարածված Եվրասիայում, արևադարձային Աֆրիկայում, Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկայում, 1 տեսակ՝ Ավստրալիայում։ Տեսակներով առանձնապես հարուստ են միջերկրածովամերձյան և Առաջավոր Ասիա...
Տափոլոռ, ճպռուկ, (լատ.՝ Lathyrus), բակլագզիների (թիթեռնածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա և բազմամյա խոտաբույսերի, հիմնականում՝ թփերի ցեղ։ Հայտնի է ավելի քան 100 տեսակ։
ՀայաստանումՀՀ-ում՝ 16-18 տեսակ՝
տափոլոռ պալարավոր (Lathyrus tuberosus),
տափոլոռ անտառային (Lathyrus sylvestris),
տափոլոռ մարգագետնային (Lathyrus pratensis),
տա...
Լոբի (Phaseolus vulgaris), ընդավորների ընտանիքին (Leguminosae) պատկանող խոտանման ցողուններով բույս։ Ըստ թփի ձևի՝ լոբին կարող է լինել փաթաթվող և թփային։
Մեծ տեղ է գրավում սննդի գործում ինչպես հատիկների, այնպես էլ կանաչ ունդերի գործածությամբ։ Լոբին մշակում են հատիկ և կանաչ լոբի ստանալու համար։
Սպիտակուցային նյութերով լոբու հատիկ...
Սոյա, (Glycine), պատկանում է բակլազգիների ընտանիքի խոտաբույսերի ցեղին։ Այն ունի մի քանի տասնյակ տեսակ։ Մշակության մեջ տարածված է թավոտ կամ մշակովի սոյա (G․ hispida կամ C․ max)։ Սոյան միամյա է։ Արմատն առանցքային է, թափանցում է մինչև 1,5-2,5 մ խորության։ Ցողունի բարձրությունը 0,2-2 մ է, տերևները եռմասնյա են, ծաղկաբույլը՝ ողկույզ, ...
Գետնանուշ (լատ.՝ Arachis) — ծաղկավոր բույսերի դաս, ընտանիք` հատիկաընդեղենային (Fabaceae):«Գետնանուշ» անունը ստացել է հավանաբար հունարեն՝ αράχνη– սարդ բառից, պատճառը նրա պտուղների նմանությունն է սարդին։ Շատ–շատ տեսակներից` այս դասին պատկանող, աճում են հիմնականում Բրազիլիայում, մի...
